تاریخچه‌ی زبان ایتالیایی/ قسمت چهارم(پایانی)
قرن هجدهم
گسترش جنبش فکری و فلسفی موسوم به عصر روشنگری مربوط به این دوره است.
متفکران روشنگری وعده می‌دهند که حقیقت و بارقه‌های خرد را به همه جا برده و خرافات و پیش‌داوری را، برای ارتقاء مادی و معنوی تمام افراد، از بین ببرند. این موضوع در نوشتار هم نمایان می‌شود، در این دوره به مفید بودن محتوا بیشتر از آرایه‌های ظاهری بها می‌دهند.
در میان حروف تعریف همچنان “il” در کنار حرف “z” می‌آید و حروف تعریف “lo” و “gli” در مقابل حرف “s” ناخالص
(S+ Consonante) قرار می‌گیرد. در بحث افعال هنوز انواع زیادی از فعل وجود دارند.
تاثیر قوی جنبش روشنگری فرانسه، باعث ورود تعداد زیادی لغت فرانسوی به زبان ایتالیایی می‌شود.
قرن نوزدهم
ویژگی خاص این دوره اختلاف‌نظر بین کلاسیکگرایان و رومانتیک‌ها است.
ویژگی خاص این دوره اختلاف‌نظر بین کلاسیکگرایان و رومانتیک‌ها است. گروه اول مخالف سوءاستفاده فرانسوی‌گرایان از نویسندگان قرن هجدهم است و بازگشت به ظرافت زبان سنتی و تقلید از کلاسیک‌ها را ترجیح می‌دهد. از طرف دیگر رومانتیک‌ها خواهان یک زبان به‌روز و تازه هستند که بتواند با واقعیت جاری کشور منطبق باشد و ابزاری در جهت وحدت سیاسی ایتالیا شود.
رشد طبقه متوسط به موفقیت نظر رومانتیک‌ها منجر می‌شود. زیرا معلمان، پزشکان، وکیلان، تکنسینها و سربازان نیاز به زبانی متوسط را حس می‌کنند که بتواند جایگزین گویش شود، هم برای رفع نیازهای حرفه‌ی خود و هم برای گفتگوهای ساده.
این در حالی‌ست که شعر همچنان برای مدت زمانی طولانی با سنت گره خورده است.
معتبرترین شاهد در این زمینه رمان I Promessi Sposi نوشته‌ی Alessandro Manzoni است، که برای نسخه نهایی سال 1840 کتاب خود، نه زبان قدیمی سنتی بلکه زبان گفتاری فیورنتینی طبقه متوسط شهر توسکانا را به کار می‌گیرد.
با اتحاد سیاسی، پادشاهی ایتالیا روند متحدسازی زبانی شبه جزیره را آغاز می‌کند. در سال 1877، اجبار تحصیل دو ساله در مدرسه به اجرا درمی‌آید. با این حال، بی سوادی واقعیتی گسترده است: در اواخر قرن نوزدهم، اکثریت قریب به اتفاق جمعیت هنوز قادر به خواندن و نوشتن نیست و فقط به گویش صحبت می‌کند.
بین حروف تعریف، “il/lo” و “li/gli” در مقابل s ناخالص و z قرار می‌گیرند. در میان ضمایر فاعلی، انتخابی که Manzoni در I Promessi Sposi انجام داد نیز در جایگزینی، “lui” و “lei” به جای “egli/ei” و “ella” تاثیرگذار بود. افعال هنوز متنوع باقی می‌مانند.
قرن بیستم
زبان ایتالیایی بر گویش‌های محلی غلبه می‌کند. در نیمه اول قرن، بی‌سوادی به ویژه به دلیل گسترش تحصیل در مدارس و نیز به دلیل اثر رادیو و تلویزیون به شدت کاهش می‌یابد. حتی زبان شعر نیز از محدودیتهای سنت خارج می‌شود.
سبک به کار گرفته شده در روزنامه نگاری تأثیر زیادی بر زبان می‌گذارد.
در این دوره اعتبار بسیار زیادی که کشورهای انگلیسی‌زبان به ویژه ایالات متحده در زمینه‌های علمی، فناوری و اقتصادی کسب کرده‌اند، باعث ورود بسیار زیاد کلمات انگلیسی به زبان ایتالیایی می‌شود. کلماتی مانند:
• Baby Sitter
• Bestseller
• Blue Jeans
• Clacson
• Computer
• Guard Rail
• Hostess, Jeep
• Killer
• Pullover
• Quiz
• Rock
• Self Service
• Spray
• Stop
• Supermarket
• Week End
